İnsan şiddeti neden seviyor

İnsan neden şiddeti seviyor; saldırganlık, acımasızlık gösteriyor? Yoksa hatalı yaratılmışlığını bu şekilde mi örtmeye çalışıyor. Sevgi yoksunluğunu sevgi arsızlığıyla telafi etmeye çalışırken her şeyi eline yüzüne bulaştırıyor. Varlığının besleyici kaynağı sevgiyi, acı vermek veya acı çekmek için kullanıyor. İnsanda derin izler bırakan bu acı bataklığında yaşamını sürdürmeye çalışırken çırpındıkça battığını, tarihsel süreci içinde hala fark etmiyor. Dış dünyaya karşı düzgün, seviyeli, sevecen gözüküp, yakın karşı cinse, aile içindeki diğer kişilerle olan ilişkilerinde sadistçe davranışlar gösterebiliyor. Oysa ilişkilerimiz, hayatımızdaki mutluluk alanlarımız olması gerekirken yaralayıcı ve yıpratıcı olmaya devam ediyor.

Hiç kimse böyle bir ilişki boyutunda ne kadar hırpaladığını veya hırpalandığını anlayamıyor. Bu kısır döngüden kurtulmak için yol bulamıyor. Elindeki tek silah olarak gördüğü şiddet unsurlarını kullanmaktan çekinmiyor. Geçmişte yaşanan acıların bugüne yansıması olduğunu düşünsek de şiddetin tercih edilmesi insanın kolaycılık tarafının göstergesidir. İnsanlık tarihiyle birlikte ortaya çıkmış olan şiddet olgusu, kendini farklı biçimlerde göstermeye devam ediyor.

Fiziksel şiddette kullanılan silah güçtür; bir yumruk, bir bıçak şiddetin uygulanmasını kolaylaştırır. Fakat şiddeti genelde algılandığı gibi yalnızca fiziksel zararla açıklamak yeterli değildir. Bir şiddet türü daha vardır ki o da “duygusal şiddet”tir. En az fiziksel şiddet kadar hatta daha fazla yıkıcıdır. Baskı, eziyet, korkutma, sindirme, cezalandırma, katı, kaba davranış, kişisel özgürlüğü kısıtlama, bağırmak, iğneleyici sözler söylemek, hakaret etmek, alay etmek, yok saymak, küsmek, tehdit etmek, sürekli kavga çıkarma şeklinde kendini gösteren duygusal şiddetin açtığı yaraları görmezsiniz, göremezsiniz. Çünkü kullanılan silah sözcüklerdir ve hedefte duygulardır.

İnsanın yaşamı boyunca karşılaşabileceği duygusal şiddet örneklerini düşündüm. Bulmak çok zor olmadı:

“Altına şişini kaçırırsan pipini yakarım.”

“Yemeğini yemezsen seni aç bırakırım, bir daha yemek vermem.”

“Sınıfını geçmezsen sana istediğin oyuncağı almam.”

“Benim istediğim kızla evleneceksin yoksa seni evlatlıktan reddederim.”

“Sünnet olmazsan erkek olamazsın.”

“Bakireliğin bozulursa kimse seninle evlenmez.”

“Dershaneye gitmezsen üniversiteyi kazanamazsın.”

“Oyun oynamayı bırak dersini çalış.”

“Karnende zayıf olursa tatile gidemezsin.”

“Yaramazlık yaparsan seni tuvalete kilitlerim.”

“Sen hiçbir işe yaramazsın.”

“Babanı mı daha çok seviyorsun anneni mi?”

“Erkeğin kalbine giden yol midesinden geçer.”

“İstediğimi almazsan bu gece seninle yatmam.”

“Benimle yatmazsan başka kadına giderim.”

“Bak kızım, erkeğe sevişmek istediğini söyleme seni fahişe zanneder.”

“Bana cevap verme.”

“Senin aklın erkek işine ermez.”

“Kadın kısmı sokağa çıkmaz.”

“Beyinsiz kadın.”

“Sus.”

“Seni sevmiyorum.”

“Senden bıktım.”

“Aptal.”

“Çirkin.”

“Beceriksiz.”

“Hemen uyu yoksa ölüler gelip seni yer.”

“Dediğimi yapmazsan seni köpeklere veririm.”

Ve daha yüzlercesi…

Böyle sözcüklerle dolu bir yaşam, insanın kendisine olan saygısını yavaş yavaş yok ediyor. Yıllarca maruz kaldığı bu davranışlar sonrasında, kendi başının çaresine bakamayacağını düşünerek yaşamaktan korkar hale gelmesi kaçınılmaz. Şiddete maruz kalan insan, korku, öfke patlamaları, içten içe kızgınlık duygularıyla intikam alma hissi yaşar, ürkek, sessiz, çekingen olur. Halsizlik, mutsuzluk, umutsuzluk, çaresizlik duygusu, geleceğe yönelik plan yapamama, karar verme güçlüğü çekme, sokağa yalnız çıkamama, kendini sevmeme, konuşamama, başkalarını suçlama, konuşurken göz iletişimi kuramama, donuk bakma, ağlama krizleri, suçluluk duygusu, karışık duygular, uğradığı şiddeti anlatamama durumları içindedir. Hayata ve kendine karşı güvensizlik, ümitsizlik hisseder.

İnanın dünyanın böyle duygulara hiç ihtiyacı yok. Onun sevgi sözcüklerine ihtiyacı var hem de hiç olmadığı kadar…

İnsan neden şiddeti seviyor sorusuna geri dönersek, cevabım şu: Kendine bir hayat yaratamayan, başka hayatları yok etmek ister. Bu da şiddetle o kadar kolay ki!

Oysa arzu ettiği hayatı yaratmak için özgür olmalı insan. Ne var ki kısıtlayıcı toplum kuralları buna engel oluyor, insanı özgür bırakmıyor. Özgürlüğün yitirilmesine yol açan olaylar hayatını şekillendirirken, kendisini insan yapan aklının azap veren düşüncelerinden kurtulmak istiyor ama başaramıyor. Elbette yaşadığı olaylar karşısında duygusal tepkiler verebilir. Ancak akılla kalp arasında kısa devre yapmış gibi cazur cuzur sesler geliyorsa, orada şiddet filizleniyor demektir. Kısacası özgürlüğün olmadığı yerde sevgi olmaz, sevginin olmadığı yerde de şiddet vardır.

Şiddetin en acı etkisi şiddet uygulanan kişinin buna alışması ve yaşarken ölmeyi kabullenmesidir. Şiddete dur deme cesaretini gösterememesi, toplumun da görmemezlikten gelmesi bunu doğal hale getiriyor. Aslında böyle insanları fark etmemiz zor değil, çevremize daha dikkatli bakmamız yeter.

Şiddet öğrenilen bir davranış biçimidir ve kuşaktan kuşağa geçer. Biz bu zincirin kırık halkası olalım. Şiddeti ortadan kaldırmanın tek yolunun değerlerin farkına varmak olduğunu anlayalım.

Tercihimiz her zaman iyi olandan yana olsun…

Hülya Gülay , 7/Kasım/2014